Meteorska kiša Perseidi se pojavljuje između jula i avgusta svake godine. Kako i gde možete da ih posmatrate.
Šta je meteorska kiša?
Ponekad se meteori pojavljuju u grupama poznatim kao meteorske kiše. Pošto se svi meteori koji formiraju meteorsku kišu kreću paralelnom putanjom i istom brzinom, posmatraču na Zemlji se može činiti da potiču iz jedne tačke na nebu. Ova tačka je poznata kao radijant. Po dogovoru, meteorske kiše, posebno one redovne, koje se pojavljuju svake godine, dobile su ime po sazvežđu u kome se nalazi radijant.
Šta je meteorska kiša Perseidi?
Kao što smo rekli, kako se komete približavaju Suncu, one se zagrevaju i komadići se lome. Ako ostaci komete završe na Zemljinoj putanji oko Sunca, mogu udariti u našu atmosferu brzinama između 1 i 90 km/s. Stvarna brzina kojom meteor ulazi u našu atmosferu zavisi od kombinovane brzine Zemlje oko Sunca i brzine samog meteora.
Prosečna brzina meteora Perseida je oko 70 km/s. Vazduh ispred meteora je sabijen i zagrejan na hiljade stepeni Celzijusa. Manji meteori isparavaju i ostavljaju za sobom svetao trag svetlosti.
Veći meteori mogu eksplodirati u atmosferi u vidu vatrenih kugli.
Đovani Skipareli (Giovanni Schiaparelli) je prvi shvatio vezu između meteorskih kiša i kometa. Levis Svift (Lewis Swift) i Horas Tatl (Horace Tuttle) otkrili su novu kometu (koja sada nosi njihova imena Svift-Tatl) dve godine pre nego što je Skipareli objavio da se orbita ove komete poklapa sa putem kojim ide izvorni materijal za Perseide.
Meteorska kiša Perseidi jedan je od najuzbudljivijih događaja mnogim „lovacima“ na meteore zbog kasnih sati u kojima se pojavljuje, ali i zbog sjajnih meteora, uzrokovanih udarom Zemlje u ostatke koje je ostavila kometa 109P/Svift-Tatl.
Pojavljuju se između jula i avgusta svake godine. Zovu se Perseidi, jer gledajući u nebo, izgleda kao da meteori potiču iz sazvežđa Persej.
Kako posmatrati meteorsku kišu Perseidi?
Možete posmatrati ovu kišu meteora gde god se nalazili, ali postoje određena mesta koja će povećati vaše šanse da uočite meteore.
Pre svega, isplanirajte unapred svoje posmatranje i proverite vremensku prognozu. Ako ona nije najpovoljnija, najbolje je kišu meteora posmatrati pre samog maksimuma, jer je veća verovatnoća da vidite lepše meteore, dok se njihov broj nakon maksimuma znatno smanjuje.
Zatim, što je više moguće smanjite količinu svetlosnog zagađenja u svom vidnom polju. To bi moglo značiti odlazak na selo, u obližnji park ili čak učiniti nešto jednostavno poput okretanja leđa uličnim svetiljkama, ako ne možete nigde otići.
Dajte svojim očima najmanje 15 minuta da se prilagode mraku kako biste mogli uhvatiti više slabijih meteora – to znači da ne biste trebali gledati u telefon!
Meteori se mogu pojaviti na bilo kom delu neba. Prema tome, što više neba vidite to bolje. Pronađite područje sa jasnim pogledom na horizont i dalje od drveća i zgrada. Dvogledi i teleskopi nisu potrebni jer će ograničiti veličinu neba koja će vam biti vidljiva.
Godine 2021. meteorska kiša Perseidi aktivna je između 16. jula i 23. avgusta, pri čemu se broj meteora povećava svake noći sve dok ne dostigne maksimum sredinom avgusta, nakon čega će polako nestajati. Ove godine maksimum pada u noći 12. i pred zoru 13. avgusta.
A najbolje vesti? 2021. mesečeve mene savršeno rade u korist tamnog neba! Neće biti mesečine koja bi formirala prirodno svetlosno zagađenje te uništila predstavu Perseida. Mlad mesec se dešava samo nekoliko dana pre maksimuma Perseida, a faza rastućeg polumeseca će trajati do sredine večeri kada se očekuje zalazak Meseca.
![]()
Mitovi i legende povezani sa Perseidima
Persej je bio heroj koji je odrubio glavu Gorgoni Meduzi i kasnije se oženio Andromedom prema grčkim mitovima. Imali su zajedno devetoro dece, a reč “Perseidi” potiče od grčke reči “Perseides” koja se odnosi na Persejeve potomke.
U nekim katoličkim tradicijama, Perseidi su poznati i kao “suze svetog Lavrentija”, jer se njihov maksimum otprilike poklapa sa datumom kada je ovaj svetac postigao mučeništvo.
Perseidi su takođe povezani sa bogom Priapom, za koga su Rimljani verovali da oplođuje polja jednom godišnje na dan kada je kiša dostizala maksimum.
Autor: Marina Pavlović, Carpe Noctem