Kad se nalazimo napolju, iznenada počne da duva vetar, taj vetar mi ne vidimo, ali ga osećamo.Verovatno neki od vas ( ili deca) su vas pitali kako nastaje vetar? Na ovo pitanje dobićete odgovor…
Prosto rečeno, vetar je strujanje vazduha iznad Zemljine površine to jest, strujanje gasova u velikom obimu. Na površini planete Zemlje, vetar se sastoji iz velikih pokreta vazdušnih masa. Dok pojam vetra u svemiru, označava prvenstveno sunčev vetar, koji se sastoji iz kretanja gasova ili naelektrisanih čestica sa Sunca kroz svemir, dok se pod pojmom planetarni vetar podrazumeva ispuštanje lakših hemijskih elemenata iz atmosfere planete u svemir.
Vetrovi na Zemlji su obično podeljenji po njihovoj prostornoj skali, brzini, vrste sila koje ih izazivaju, područja u kojima duvaju i efektima koje izazivaju
Šta pokreće vazduh?
Vetar nastaje zbog razlika u atmosferskim pritiscima. Kada je postoje takve razlike, vazduh se počinje kretati iz područja sa višim prema području sa nižim pritiskom, što uzrokuje pojavu vetrova različitih brzina. Na rotirajućoj planeti, vazduh se može odbiti putem Koriolisovog efekta, osim tačno na ekvatoru.
Odnosno, svi vetrovi nastaju na isti način — usled promene temperature. Kada se vazduh zagreje, on se širi, postaje lakši i diže se uvis, a hladniji dolazi na njegovo mesto. Ovakvim kretanjem vazduha postaje vetar! Vetrovi se dele na one koji su deo svetskog sistema vetrova i lokalne vetrove. Najveći sistemi vetrova počinju na ekvatoru, gde je Sunčeva toplota najjača.
Na ekvatoru se topao vazduh diže na veliku visinu i širi se prema Severnom i Južnom polu. Kada pređe trećinu svog puta do pola, taj vazduh po-činje da se hladi i da ponovo pada na Zemlju.Jedan njegov deo vraća se na ekvator, gde se opet zagreva, a drugi deo nastavlja put ka jednom ili drugom polu.
Oni vetrovi koji duvaju u istom pravcu preko cele godine nazivaju se stalni vetrovi. Njih razbijaju ili prekidaju lokalni vetrovi, koji duvaju iz raznih pravaca. Lokalni vetrovi nastaju ako naiđu hladne vazdušne mase sa visokim pritiskom ili toplije vazdušne mase sa niskim pritiskom. Obično ne traju dugo. Posle nekoliko sati, ili najviše nekoliko dana, opet se Javljaju stalni vetrovi.
Brzina vetra se meri Boforovom skalom sile vetra .Boforova skala omogućava iskustveni opis brzine vetra zasnovan na posmatranim uslovima na moru. Prvobitno, ova skala je sadržavala 13 nivoa, ali je tokom 1940-tih skala proširena na 17 nivoa.
Danas bofor kala je podeljena na 12 stepeni. od nule ( koja predstavlja tišinu do skale 12 koja prestavlja Uragan (okran,tajfun) koji se kreće od 34,8 metra u sekundi brzinom počev od 125 km na sat pa naviše .
Izvor: zanimljivostdana.rs